10 cách để tránh máy tính bị đột nhập

Đôi khi những sơ hở nhỏ trong ý thức hay trong thói quen cũng tạo ra
lỗ hổng bảo mật cho bọn tội phạm mạng có thể tận dụng để khai thác với
mục đích xấu. Dưới đây là 10 cách để tránh tạo ra những điểm yếu trên
máy tính và trong hệ thống mạng của chúng ta.

1. Thay đổi các mật khẩu mặc định

Thật ngạc nhiên khi có rất nhiều các thiết bị và ứng dụng được người
dùng bảo vệ bằng tên và mật khẩu mặc định. Do đó mà những kẻ tấn công
rất biết cách khai thác thói quen này của người dùng để trục lợi. Chỉ
có chạy thử một website tìm kiếm mật khẩu mặc định thì người dùng mới
hiểu được vì sao không nên đặt mật khẩu theo cách này. Sử dụng một
chính sách mật khẩu tốt (tạo ra một quy tắc đặt mật khẩu cho riêng
mình) là cách tốt nhất hay bất kỳ một chuỗi ký tự nào được đặt cho mật
khẩu vẫn tốt hơn là để chúng ở chế độ mặc định.

2. Không nên dùng lại mật khẩu

Nhiều người sử dụng cùng một tên và mật khẩu đăng nhập cho các trang
web hay dịch vụ khác nhau. Thói quen này của người dùng tưởng rằng
thuận tiện và dễ dàng khi không phải nhớ nhiều. Nhưng nếu trong một
trường hợp vào đó, bạn bị lộ mật khẩu thì rất nhiều các dịch vụ và đăng
nhập khác của bạn cũng có nguy cơ bị đột nhập. Có một cách hữu ích giúp
người dùng chỉ cần nhớ một mật khẩu duy nhất – mật khẩu quản trị
(master) để truy cập một danh sách các mật khẩu đã được lưu trong đó.

Ví dụ như hình dưới đây biểu diễn ứng dụng Password Safe lưu trữ toàn
bộ mật khẩu của các trang cần nhận diện mà người dùng đã ghi nhớ vào
đây. Như vậy người dùng chỉ cần một mật khẩu matter duy nhất để truy
cập vào Password Safe và xem danh sách tên và mật khẩu đăng nhập cho
các trang web khác mà người dùng đã lưu.

3. Xóa tài khoản của nhân viên khi người này rời khỏi công ty

Xâm phạm bảo mật sẽ dễ dàng hơn khi các kẻ tấn công lợi dụng nguồn
thông tin từ ngay chính bên trong công ty. Vì vậy cần phải xóa tài
khoản của người sử dụng khi họ không còn làm việc ở công ty nữa cho dù
người đó rời khỏi công ty dưới bất kỳ hình thức nào.

4. Xem xét bản ghi bảo mật

Người quản trị giỏi phải biết đọc và xem lại bản ghi (log) hàng ngày
của hệ thống. Vì log bảo mật là tuyến phòng thủ đầu tiên ghi lại thời
điểm đăng nhập và thoát ra khỏi mạng của người dùng.

Ví dụ, khi xem lại log bảo mật của một máy chủ cài đặt hệ điều hành
Windows, người quản trị rà soát 529 sự kiện (đăng nhập lỗi- không biết
tên đăng nhập hay mật khẩu không đúng). Điều đó nói lên rằng, nhà quản
trị cần xác định xem người dùng hợp lệ này quên mật khẩu hay kẻ tấn
công đang cố thử truy nhập vào hệ thống.

Các log trong phần bảo mật của Windows hơi khó hiểu nhưng có một trang web định nghĩa hầu hết mọi sự kiện ghi trong log.

5. Quét mạng đều đặn

Quét mạng thường xuyên sẽ giúp người quản trị biết nếu có thiết bị nào được cài đặt thêm vào mạng và cài đặt vào lúc nào.

Một phương thức quét mạng là sử dụng câu lệnh xem mạng (net view) có
sẵn trong hệ điều hành của Microsoft hoặc sử dụng các chương trình miễn
phí như NetView

6. Giám sát lưu lượng mạng ra bên ngoài

Ngày nay, mã độc hay các sâu máy tính đã trở nên tinh vi hơn và rất khó
phát hiện. Một phương pháp để phát hiện chúng là theo dõi lưu lượng
mạng ra bên ngoài. Mối nghi ngờ sẽ tăng lên khi số kết nối ra bên ngoài
hay tổng lưu lượng tăng vọt so với mức bình thường. Từ việc theo dõi
này có thể phát hiện thấy dấu hiệu thông tin bị đánh cắp hay bộ máy
email bị thư rác tấn công.

Hầu hết các ứng dụng tường lửa hiện nay có thể dám sát lưu lượng ra bên ngoài và thường đưa ra thông báo như hình dưới đây:

7. Vá lỗi và cập nhật thường xuyên

Luôn giữ cho hệ điều hành và phần mềm ứng dụng được cập nhật thường
xuyên là cách tốt nhất để tránh kẻ xấu lợi dụng lỗ hổng trong các phần
mềm để tấn công vào hệ thống. Thật đơn giản nếu hệ điều hành và các ứng
dụng không có lỗ hổng thì kẻ xấu sẽ chẳng thể nào tìm được lối vào hệ
thống.

Sử dụng sản phẩm như Microsoft Baseline Security Analyzer hay một trong
các sản phẩm từ Secunia là cách làm hiệu quả nhất để chắc chắn rằng máy
tính của mình được bảo đảm an toàn. Vì vậy, người dùng nên cập nhật tất
cả các bản vá lỗi cần thiết.

8. Thực hiện một kế hoạch bảo mật tốt

Tùy theo quy mô công ty mà chúng ta nên có kế hoạch bảo mật hợp lý. Một
kế hoạch bảo mật hợp lý là thực sự vô giá vì mọi người trong công ty có
thể làm việc liên tục mà không bị gián đoạn bởi các cuộc tấn công gây
ra và là giải pháp an toàn giúp người dùng bớt lo lắng hơn.

Các kế hoạch bảo mật nên thực hiện theo những gì mà doanh nghiệp cần.
Để lập được kế hoạch bảo mật của một công ty, người quản trị cần biết
nơi dữ liệu cất giữ, có bao nhiêu nhân viên lưu trữ thông tin và cách
thực hiện trao đổi giữa thông tin bên trong và bên ngoài để có kế hoạch
bảo mật tốt nhất. Người dùng có thể tìm hiểu thêm về kế hoạch bảo mật
của Microsoft và của NIST.

9. Tăng sự hiểu biết cho người sử dụng về bảo mật thông tin

Việc đào tạo để tăng sự hiểu biết và ý thức về vấn đề bảo mật cho người
sử dụng là rất cần thiết. Điều này sẽ góp phần làm tăng hiệu quả công
việc của nhân viên trong môi trường doanh nghiệp. Từ những ý thức về
bảo mật, nhân viên sẽ biết cách tự bảo vệ mình và phòng tránh khỏi các
nguy cơ tấn công từ trên mạng.

10. Vấn đề đối với cấp quản lý cao hơn

Yêu cầu cấp quản lý cao hơn đưa ra các chính sách bảo mật và trang bị
công nghệ bảo mật cần thiết cho hệ thống là thực sự khó khăn. Và nếu có
được các cấp quản lý phê chuẩn thì họ lại không cho rằng chính sách bảo
mật đó cần áp dụng cho chính mình. Hơn nữa, việc thay đổi người quản lý
cấp cao thường xuyên có thể xảy ra trong công ty. Vì vậy, khi thay đổi
người quản lý cần phải xem xét lại vấn đề bảo mật thông tin trong công
ty.

Trên đây là 10 giải pháp rất đơn giản mà mọi người có thể thực hiện
cũng như giúp người dùng nhận thức được những thói quen sử dụng máy
tính nào sẽ tạo ra các lỗ hổng cho bọn tội phạm dễ khai thác.